De toekomst van MDT: in gesprek met Elmer Burke
Sinds mei 2022 is Elmer Burke de programmadirecteur van de maatschappelijke diensttijd (MDT) in Nederland. Hij hoopt dat het volgen van een MDT-traject heel vanzelfsprekend wordt voor jongeren: “Het is zo zinvol om te ontdekken waar je goed in bent, hoe je een ander helpt en dat je mensen ontmoet die je doorgaans niet spreekt.”
Ruim tien jaar geleden maakte Elmer voor het eerst kennis met het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) tijdens een traineeship van de Rijksoverheid. “Ik ben de afgelopen jaren door de organisatie heen gegroeid: van voortgezet onderwijs, naar middelbaar beroepsonderwijs, en als verantwoordelijke op de afdeling Media. De afgelopen jaren werkte ik als plaatsvervangend directeur Emancipatie en hield ik me bezig met onderwerpen als gelijke behandeling, vrouwen in topposities en de veiligheid van lhbti+-leerlingen op school.
Nieuwe ervaringen
Met een achtergrond in vluchtelingen- en vreemdelingenrecht lag het onderwijs niet meteen voor de hand. “Mijn start binnen het onderwijs was niet het meest logisch na mijn rechtenstudie. Maar OCW is het ministerie van het ontwikkelen van mensen. Dat trok me direct, en sluit ook aan bij mij als persoon. Tijdens en na mijn studie heb ik mogelijkheden gevonden om nieuwe ervaringen op te doen: in een vluchtelingenkamp, op de mensenrechtenafdeling, op een advocatenkantoor gespecialiseerd in vreemdelingenrecht. MDT biedt die mogelijkheden ook, waarbij je ontdekt waar jouw passie ligt, waar je blij van wordt. Jongeren kunnen ontdekken waar ze goed in zijn of waar ze juist helemaal niets aan vinden. Die leergierigheid en nieuwsgierigheid van jongeren faciliteren, vind ik heel tof.”
‘Maatschappelijke diensttijd is voor iedereen een mooie kans’
Voor Elmer is MDT daarom ook iets voor álle jongeren. “Het risico van maatschappelijke diensttijd is dat het enkel gezien wordt als een programma voor als je er even niet lekker in zit of voor jongeren in een kwetsbare positie. Door op zo’n manier te kijken naar MDT, doen we geen recht aan jongeren. Je kunt een moeilijke achtergrond hebben, maar dat maakt je niet per se kwetsbaar. Ik geloof er juist in dat MDT voor iedereen een mooie kans is. Het is voor iedereen zinvol om te ontdekken waar je goed in bent, hoe je een ander helpt en dat je mensen ontmoet die je doorgaans niet spreekt. MDT biedt jongeren de mogelijkheid aan zichzelf te werken én een bijdrage te leveren aan de samenleving. Door de energie en het enthousiasme van jongeren heeft het een blijvend effect, op henzelf en hun omgeving.”
Werkbezoeken
De afgelopen maanden stonden bij Elmer in het teken van veel werkbezoeken. “Ik ben veel weggeweest: naar verschillende MDT-projecten, zoals MDT Community Champions in Rotterdam, en ook naar jeugdinstelling Harreveld. Ik heb veel gesproken met partners, zoals NJR, OranjeFonds en TijdVoorActie, over de vraag waar we staan en waar we naartoe willen. Wat ik mooi vind, is dat we met MDT niet vastzitten aan een vastomlijnd stelsel, zoals veel sectoren bij de Rijksoverheid. Daar ligt veel in wetten vast en is bijsturen veelal ingewikkeld. Dat is bij MDT niet zo. Ons team bestaat uit jongerenwerkers, docenten, rijksambtenaren en jongeren zelf. We stellen onszelf elke dag de vraag: wat moeten we vandaag doen om het morgen beter te maken? Binnen dit team werk ik bij sommige dingen heel praktisch mee. Soms word ik gevraagd om even mee te sparren of een knoop door te hakken.”
Hart van onderwijs
In 2021 is MDT overgeheveld van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) naar het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). “MDT bestond altijd al in samenwerking tussen verschillende ministeries. SZW en OCW waren betrokken, en VWS had de leiding. Ik denk dat het goed is dat MDT gestart is binnen VWS en daar tot ontwikkeling is gebracht. Ik ben blij met de basis van vrijwilligheid waarin jongeren centraal staan. Dat is cruciaal geweest in het succes tot nu toe, en het logische vertrekpunt voor de doorontwikkeling waar we nu voor staan.”
‘Ik ben blij met de basis van vrijwilligheid waarin jongeren centraal staan’
Voor Elmer biedt de overstap van MDT naar OCW verschillende kansen: “Het brengt het programma naar een departement waar heel veel van het dagelijkse werk gericht is op jongeren. Dat geldt voor het onderwijsbeleid, maar ook voor het
cultuur- en wetenschapsbeleid. Daar past MDT prachtig bij, zeker ook bij het onderwijs. Tegelijkertijd geloof ik dat er een divers aanbod van MDT moet blijven bestaan, ook buiten onderwijs(tijd) om.”
Bevlogenheid
In zijn eerste maanden als programmadirecteur, valt Elmer vooral de grote bevlogenheid op bij mensen die betrokken zijn bij MDT-projecten. “Er zijn grote verschillen in de aanpak van projecten en in de thema’s, maar overal zit een blind geloof dat we dit móeten doen, omdat het voor jongeren werkt.
Je ziet het overal: het klinkt door in het enthousiasme als projectleiders verhalen delen, maar ook in de frustraties die worden gedeeld. Dan worden er vragen gesteld als: ‘Waarom moet dit op deze manier? Het weerhoudt me van het aanbieden van toffe trajecten aan jongeren!’”
Die bevlogenheid ziet hij ook terug in scherpe vragen die worden gesteld over het programma en de bereidheid om dilemma’s te delen waar projectleiders tegenaan lopen. “Bijvoorbeeld de vraag: hoe bouwen we samen aan duurzame MDT-programma’s waarin organisaties minder afhankelijk zijn van de Rijksoverheid? Ik houd ervan om dit in openheid te bespreken. Laten we het op tafel leggen, onze perspectieven delen en samen zoeken naar wat er nodig is om blijvend succesvol te zijn.”
MDT als logische optie
Door op die manier samen verder te bouwen aan de maatschappelijke diensttijd, hoopt Elmer dat het aanbieden én het volgen van een MDT-traject heel vanzelfsprekend wordt. “Stel, een jongere zit aan tafel met zijn ouders of loopt door school met een studiebegeleider, en samen stellen ze de vraag: ‘Wat gaan we nu doen?’ Dan hoop ik dat MDT een optie wordt die op tafel ligt. Om aan te vullen of te verrijken wat de jongere op school of in zijn omgeving al doet. Of juist ontbeert.”
‘Ik zie ernaar uit dat het voor iedereen logisch wordt om aan de slag te gaan met MDT’
Volgens Elmer is MDT daar nu nog niet. “MDT is nog vrij onbekend, en veel jongeren zijn zich er niet van bewust dat ze een traject doen vanuit maatschappelijke diensttijd. Ik zie ernaar uit dat het voor scholen, jongeren, ouders en íedereen om jongeren heen logisch wordt om aan de slag te gaan met MDT.”
Meer weten over het programma maatschappelijke diensttijd?
Het programma maatschappelijke diensttijd (MDT) is een initiatief van de Rijksoverheid, in samenwerking met het onderwijs, maatschappelijke organisaties en gemeenten. Jongeren tussen de 14 en 27 jaar (MDT Onderwijs mag vanaf 12 jaar) zetten zich tijdens hun MDT vrijwillig in voor een ander. Ze geven bijvoorbeeld taalles aan statushouders of organiseren samen een maatschappelijk evenement. Zo ontdekken en ontwikkelen ze hun talenten, ontmoeten ze andere mensen en betekenen ze iets voor de samenleving. Al ruim 60.000 jongeren en 4000 organisaties zijn aangesloten bij het MDT-netwerk.
Meer weten over het programma Maatschappelijke Diensttijd vanuit het ministerie OCW? Elmer nodigt je van harte uit om contact op te nemen, stuur hem gerust een e-mail of bericht op LinkedIn. “In de zomer kreeg ik een berichtje via LinkedIn van een medewerker van een mbo-school, die zei: ‘Ik weet het nog niet helemaal, maar ik ben wel nieuwsgierig. Kunnen we eens praten?’ Je hoopt dat dat gebeurt! Wij weten als MDT-team veel. Veel vragen hebben we al eens beantwoord. We hebben een breed netwerk, waardoor we geïnteresseerden in contact kunnen brengen met partijen die eenzelfde zoektocht al eerder hebben meegemaakt. Van de eerste stap (hoe komen we tot een MDT?) tot aan de uitvoering – wij denken in het hele proces graag mee!”
Meer inspirerende verhalen, praktijkervaringen en praktische tips lezen over MDT? Vraag het gratis MDT Onderwijs magazine aan, speciaal voor docenten. Zie je de kansen van MDT voor de leerlingen en jullie school? Neem dan contact met ons op en meld je school aan. We helpen je graag verder!
